ÇİFTÇİ BROŞÜRÜ

Sayı : Ekim 2006     

16 EKİM DÜNYA GIDA GÜNÜ

TEŞEKKÜRLER

Merkezimizin faaliyetlerini maddi ve manevi destekleyen Çukurova Üniversitesi Rektörü Sayın Prof.Dr. Alper AKINOĞLU'na, yapmış olduğu çalışmalarından yararlandığımız Sayın Yrd.Doç.Dr. Müge KANTAR DAVRAN'a teşekkür ederiz.

 

 

Beslenmek için aldığımız hayvansal, bitkisel, madensel maddelere besin denir. Dünyada üretilen gıda maddeleri artan nüfusa yeterli olmamaktadır. Besin maddelerinin az olduğu yoksul ülkelerde açlık ve yetersiz beslenme sorunu vardır. Açlık ve yetersiz beslenme, bedenin gerekli ölçü ve türde besin alamamasıdır ve tüm ülkelerin ortak sorunudur. Yetersiz ve dengesiz beslenme sorunlarının nedenleri, besin üretim dağılımının yetersizliği, bilgisizlik, hızlı nüfus artışı, ekonomik güçsüzlük ve çevre sağlığının bozulmasıdır (www.memocal.com).

Dünyadaki çiftçilerin çoğu küçük ölçekli üreticileridir. Gurup olarak tarıma en büyük yatırımı yaparlar ama kendileri için yetersiz ve güvenilir olmayan gıdalara sahip olma eğilimindedirler. Eğer üretimlerinde artı değer yaratabilirlerse ailelerini besleyebilirler ve gübre, daha kaliteli tohum ve temel ekipmanları satın alarak tarıma tekrar yatırım yapabilirler (www.fao.org).

Tarım birçok sanayileşmiş ekonomilerde çok küçük bir öneme sahip olmakla birlikte, açlığı ortadan kaldırmak istediğimizde hala başrol oynamak zorundadır. Nitekim dünya'da yaklaşık olarak 854 milyon insan açlık çekmektedir (www.fao.org) ve daha fazlası da yetersiz beslenme sorunlarına sahiptir (www.buğday.org.tr). Dünya nüfusunun yarısı günde 2 dolardan az bir gelirle yaşamakta ve 132 ülkeden %80'i net ithalatçı konumundadır. Türkiye'de ise nüfusun %15'i 1 doların altında kalan gelir düzeyi ile yoksulluk içindedir. Nüfusun %20'si yeterli gıdaya ulaşamamakta ve %8.5'i açlık sınırının altında yaşamaktadır (www.zmo.org.tr).

 

 

Türkiye besin üretimi konusunda kendine yeterli olan nadir ülkelerden biridir. Bununla birlikte besinlerin üretim ve dağıtımında düzensizlikler vardır (www.memocal.com) ve tarımsal üretimdeki artış hızı son 30-40 yıldır nüfus artış hızının gerisinde kalmaktadır (www.zmo.org.tr).

Yukarıda çok genel olarak üzerinde durulan açlık, yetersiz beslenme, yoksulluk, yiyeceklere istenilen zamanda ve miktarda erişebilme gibi sorunlar insanları bu konularda önlem almaya yönlendirmiştir. Bu nedenle 16 Ekim 1979 yılında Birleşmiş Milletler Dünya Gıda ve Tarım Örgütü'ne (FAO) üye ülkeler tarafından Dünya Gıda Günü kutlanmaya başlanmıştır. 16 Ekim tarihinin seçilme nedeni, FAO'nun 1949 yılındaki kuruluş yıldönümü olmasıdır ve Dünya Gıda Günü her yıl 150'den fazla ülkede kutlanmaktadır (www.fao.org).

 

 

Dünya Gıda Gününün amacı, insanlığın dünyada yaşanan açlığa duyarlılığını ve ilgisini uyandırmak, tarım ve gıda üretimin artırılmasına dikkati çekmektir( www.zmo.org.tr). Sürdürülebilir gıda güvenliği, açlık ve yoksulluk ele alınan temel kavramlardır ve gerek bu konulara gerekse güncel gelişmelere bağlı olarak her sene Dünya Gıda Gününde bir ana tema (Tablo 1) belirlenmekte ve bu konuda faaliyetler yürütülmektedir.

Gıda güvenliği, insanların sağlıklı ve aktif bir yaşam için tercih ettikleri ve ihtiyaç duydukları besin değeri yüksek gıdalara istedikleri zamanda, yeterli miktarda ve güvenli olarak ulaştıkları zaman gerçekleşecektir (www.foodsecinfoaction.org). Dünya Gıda Gününde her sene için belirlenen temaların temel amacı gıda güvenliğini sağlamak ve dolayısıyla açlık ve yoksulluğu ortadan kaldırmaktır. 2006 yılının teması olan "Tarıma Yatırım" ile özellikle yerel, ulusal ve uluslararası tarıma dayalı sanayi yatırımları hedeflenmekte ve bu konuda devlet ve kamunun işbirliği önerilmektedir. Kamu yatırımları ile küçük çiftçilerin problemlerine yardımcı olma, altyapı sorunlarının çözümü, cazip üretim kredileri ile tarımsal yatırımları teşvik, yasal düzenlemeler vb. sorunlar; özel sektör ile sanayiyi-teknolojiyi geliştirme, istihdam yaratma, kırsal altyapı oluşturmada kamu ile işbirliği vb. konular hedeflenmektedir.

Dünya Gıda Günü ile bağlantılı olarak, gıda güvenliğinde kadınların öneminden hareketle, 1995 yılında "Dünya Çiftçi Kadınlar Günü" kutlanması kararlaştırılmış; Dünya Gıda Gününden bir önceki gün olan 15 Ekim tarihi "Dünya Çiftçi Kadınlar Günü" olarak ilan edilmiştir. Her iki günün temalarında birbiri ile ortak noktalar bulunmaktadır.

Tablo 1. Yıllara Göre Dünya Gıda Günü Temaları

Yıllar	Tema
1981
1982	Önce Yiyecek Gelir
1983	Gıda Güvenliği
1984	Tarımda Kadın
1985	Kırsal Yoksulluk
1986	Balıkçılık
1987	Küçük Çiftçiler
1988	Kırsal Gençlik
1989	Gıda ve Çevre
1990	Gelecek İçin Yiyecek
1991	Yaşam İçin Ağaç
1992	Gıda ve Beslenme
1993	Doğa'nın Çeşitliliğinin Hasadı
1994	Yaşam için Su
1995	Herkes İçin Yiyecek
1996	Açlık ve Yetersiz Beslenme ile Savaş
1997	Gıda Güvenliğine Yatırım
1998	Dünyayı Kadınlar Besliyor
1999	Açlığa Karşı Gençler
2000	Açlığın Olmadığı bir Milenyum
2001	Yoksulluğu Azaltmak İçin Açlıkla Savaş
2002	Su: Gıda Güvenliğinin Kaynağı
2003	Açlığa Karşı Uluslararası Birlik İçin Birlikte Çalışma
2004	Gıda Güvenliği İçin Biyolojik Çeşitlilik
2005	Tarım ve Kültürlerarası Diyalog
2006	Gıda Güvenliği İçin Tarıma Yatırım

Kaynak: www.fao.org 

Ç.Ü. Tarımsal Yayım, Haberleşme, 
Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü 
Prof.Dr. YAŞAR GÜRGEN

Telefon ve Faks: 0 322 338 67 46