ÇİFTÇİ BROŞÜRÜ

Sayı : Aralık 2007

TEŞEKKÜRLER

Merkezimizi ve merkezimiz faaliyetlerini maddi ve manevi her anlamda destekleyen Çukurova Üniversitesi Rektörü Sayın Prof.Dr. Alper AKINOĞLU'na teşekkür ederiz.

21 Aralık Dünya Kooperatifçilik Günü

Bugünkü anlamda ilk kooperatif 21 Aralık 1844 yılında İngiltere'de kurulmuştur. Türkiye'de ise bu yöndeki ilk girişim Mithat Paşa tarafından 1863 yılında "Memleket Sandıkları"nın kurulmasıyla başlamıştır.

Demokratik yönetimin esas olduğu kooperatifçilik hareketinde, ortakların ekonomik çıkarları da gözetilmekle beraber, asıl amaç kâr değil işbirliği ve dayanışmadır. Dolayısıyla kooperatifler aralarında ekonomik, mesleki, sanatsal ve toplumsal çıkar bağları olan grupların oluşturdukları ve tamamen gönüllülük ilkesine dayanan organizasyonlardır. Amaç, verimli çalışmak, ortak ihtiyaçları karşılamak, emek ve ürünleri değerlendirmektir. Aynı amaç etrafında toplanan kişilerden oluşan kooperatiflerin asıl amacı kâr olmamakla beraber, ortaklarına ya da yararlananlara ekonomik katkı da sağlar.

Denilebilir ki kooperatifler birlik ruhunun kalesidir. "Birlikten kuvvet doğar" sözü bunu en iyi şekilde açıklamaktadır. İnsanlar bireysel olarak yapamadıkları şeyleri, kooperatifler kurarak ortaklaşa başarabilirler. Bu güç; tek insanın yapamadığı ya da iyi yapamadığı çoğu işin üstesinden gelebilir. Üreticiler, mal üretir. Ürünlerini değeri ile satabilmek, emeklerinin karşılığını alabilmek isterler. Bunu da tek başlarına her zaman başaramazlar.

Tarımda kalkınma ve ileri gitmenin yolları bir ve beraber olarak girdi maliyetlerini düşürmek, bilgi ve teknolojiyi kullanarak bol ve kaliteli üretim yapmaktan geçmektedir. Tarımda parçalı arazi yapısı, işletme ölçeklerinin küçüklüğü, bilgi ve teknoloji kullanımındaki yetersizlikler, bu iletişim ve hizmet çağında çiftçilerimizin bu denli öneme sahip desteklemelere yeterli önemi vermemeleri bizim inkar edilemez gerçeklerimizdir.

Bütün bu olumsuzluklara rağmen, tarımda son yıllarda nispeten elde edilen başarıların da birlik ve kooperatifler eliyle gerçekleştiğini de görmezden gelemeyiz. Bütün bu olumsuz durumların ortadan kaldırılması için son 3-4 yılda reform niteliğinde gelişmeler kaydedilmiştir. Tarım Çerçeve Kanunu, Sigorta Kanunu, Üretici Birlikleri Kanunu, Organik Tarım Kanunu, Ziraat Odaları Kanunu, Gıda Kanunu çıkarılmış, risk unsuru ortadan kaldırılmış, birliklerin önü açılmış üretim-pazarlama zinciri altyapısı oluşturulmuş ve en önemlisi tarım, kırsal kalkınma ve balıkçılık konu başlıklarında Avrupa Birliği uyum çalışmaları çerçevesinde özellikle Kırsal Kalkınmaya çok büyük kaynaklar aktarılmış ve aktarılmaya devam etmektedir. Altyapı ve tarımsal ürünlerin işlenmesi, depolanması ve ambalajlanmasına yönelik projeler %50-75 oranında hibe yoluyla desteklenmektedir.

TARIM KOOPERATİFLERİ

İnsanların ihtiyacına göre; tarımdan taşımacılığa, iletişimden inşaata, sigortadan finansmana kadar ekonominin her alanında kooperatif oluşturulabilir. Bununla beraber, bugünkü anlamda ilk kooperatif benzeri girişimlere tarımda rastlanmakta ve bugün de bu alandaki en başarılı örnekler yine tarımda görülmektedir.

Tarım Kooperatifi, ortaklarının ekonomik ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla küçük çiftçiler tarafından kurulan ekonomik bir örgüttür. Çiftçiler bu örgütün çatısı altında birleşerek kendi ekonomik güçlerini ortaya koyarlar ve belirli bir ekonomik olay için uygun iş hacmini sağlamaya çalışırlar.

Tarım kooperatiflerinin yararlarını aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz:

Ekonomik yararları:
- üretim ve gelirde artış
- arz kontrolü
- ürün ve girdi piyasalarının düzenlenmesi 

Sosyal yararları:
- Kırsal kesimde gelir farklılıklarını azaltmak,
- Üreticiler arası dayanışma sağlamak
- İşgücü verimliliğini yükseltmek
- Devletten hibe, kredi, teknik yardım elde etmek
- Kamuoyu oluşturmak

Ortaklarına sağladığı faydalar:
1- Tarımsal üretim girdilerini ucuz alma ve yetiştirdikleri ürünleri yüksek fiyatla satma
2- Tarımsal üretimde kullanılan girdilerin rasyonel kullanımı.
3- Tarımsal pazarlamanın ürün alımı, işleme, dereceleme, standardizasyon, depolama, kalite kontrolü gibi hizmetlerinden daha iyi yararlanma.
4- Tarımsal üretimin finansmanını kolaylaştırma.

KIRSAL KALKINMA KOOPERATİFLERİ

Kırsal kesimde önemli bir kalkınma aracı olabilen Tarımsal Kalkınma Kooperatifilerinin amaçları ise kısaca aşağıdaki şekilde özetlenebilir;

1. Ortaklarının tarımsal üretimlerini geliştirmek, 
2. Ortakların İhtiyaçları ile ilgili temin, tedarik, işletme, pazarlama ve değerlendirme faaliyetlerinde bulunmak, 
3. Ortaklarının ekonomik ve sosyal yönden gelişmelerine yardımcı olmak, ekonomik gücünü arttırmak. 
4. El ve ev sanatları ile tarımsal sanayinin gelişmesini sağlayıcı tedbirleri almaktır.

Tarımsal Kalkınma Kooperatifi bu amacları gerçekleştirmek üzere ana sözleşmesinde 18 madde halinde yazılı bulunan çalışma konularından, ortaklarına faydalı olabilecek herhangi birini/birkaçını seçer ve bu konuda en iyi şekilde hizmet vermeye çalışır.

Sonuç olarak, kırsal kesimde yaşayan ve tarımsal üretimde bulunan üreticilerimiz için kopearatifleşme, refah artışı için önemli katkılar sağlayabilecek araçların başında gelmektedir.

Ç.Ü. Tarımsal Yayım, Haberleşme, 
Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü 
Yrd.Doç.Dr. Müge K. DAVRAN

Telefon ve Faks: 0322 338 61 82