TURUNÇGİL PAZARLAMASI
TEŞEKKÜRLER
Merkezimizin faaliyetlerini maddi ve manevi destekleyen Çukurova Üniversitesi Rektörü Sayın Prof.Dr. Alper AKINOĞLU'na ve yapmış olduğu katkılarından dolayı Prof.Dr. Faruk EMEKSİZ'e, Prof.Dr.Turgut YEŞİLOĞLU'na ve Yrd.Doç.Dr. Bilge YILDIRIM'a teşekkür ederiz
Turunçgil tarımı dünyada ekolojik şartların uygunluğu ölçüsünde geniş bir alana yayılmıştır. Dünyada 367 milyon olan yaş meyve ve sebze üretiminin yaklaşık % 25'ini turunçgil oluşturmaktadır. Dolayısıyla bu oranın yüksekliği de göz önünde bulundurularak pazarlamanın burada önemli bir yeri olduğu düşünülmelidir.
Türkiye'de 1995-2003 yılları arasında turunçgiller üretimi toplam olarak %33.3 oranında artış göstermiştir (Çizelge 1).
Yıllar | Portakal | Mandarin | Limon | Altıntop | Toplam |
1995 | 842.0 | 453.0 | 418.0 | 65.0 | 1778.0 |
1996 | 890.0 | 450.0 | 401.0 | 75.0 | 1816.0 |
1997 | 740.0 | 365.0 | 270.0 | 55.0 | 1430.0 |
1998 | 970.0 | 430.0 | 390.0 | 100.0 | 1940.0 |
1999 | 1100.0 | 500.0 | 520.0 | 140.0 | 2260.0 |
2000 | 1070.0 | 560.0 | 460.0 | 130.0 | 2220.0 |
2001 | 1250.0 | 580.0 | 510.0 | 135.0 | 2475.0 |
2002 | 1250.0 | 590.0 | 525.0 | 125.0 | 2490.0 |
2003 | 1250.0 | 550.0 | 550.0 | 135.0 | 2485.0 |
2004 | 1300.0 | 670.0 | 600.0 | 135.0 | 2705.0 |
2005 | 1250.0 | 585.0 | 600.0 | 150.0 | 2587.0 |
Yaş sebze ve meyve ihracatında turunçgillerin büyük bir payı bulunmaktadır. Türkiye'nin turunçgil ihracatını gerçekleştirdiği önemli ülkeler Almanya, Belçika, Bosna Hersek, Çek cumhuriyeti, Fransa, Hırvatistan, Hong Kong, İsviçre, İtalya, Litvanya, Macaristan, Polonya, Ürdün, Suudi Arabistan, Ukrayna, Romanya, İngiltere, Avusturya ve Rusya Federasyonu'dur. Türkiye' de üretilen turunçgil meyvelerinin ancak % 29'u ihraç edilirken, % 71'i yurtiçinde tüketilmektedir. Türkiye turunçgil meyveleri ihracatı Çizelge 2'de verilmiştir.
Yıllar | Mandarin | Limon | Portakal | Altıntop | Toplam |
2003 | 198.71 | 166.46 | 187.66 | 86.89 | 639.72 |
2004 | 229.15 | 228.89 | 168.24 | 120.22 | 746.50 |
Ülkemizde son yıllarda yaklaşık 610.000 dolayında turunçgil fidanı dikilmekte ve özellikle mandarin yetiştiriciliğine önem verilmektedir. Bu gelişme daha çok Akdeniz Bölgesine kaymıştır. Bu artışın devam etmesi durumunda çeşit seçimi, fidan yetiştirme, budama, beslenme, anaç, sulama, toprak işleme, bahçe yerinin seçimi, derim zamanı, muhafaza ve pazarlama vb. sorunları gündeme gelecektir.
Turunçgil tarımımızda verim ve kalite düşüklüğü, çeşit yetersizliği, tür ve çeşitlerin ekolojik yerleşimindeki hatalar, kendimize özgü çeşitlerle dünya pazarına giremeyişimiz, anaçlar konusunda yapılan çalışmaların üreticilere yayılmasındaki yetersizlikler, yeni kurulan bahçelerin bir kısmında virüsten arındırılmış materyal kullanılmaması, araştırma kurumları-üretici- dışsatımcı ilişkilerinin yetersizliği ve organizasyon eksikliği, üreticinin dışsatım pazarlarındaki talep değişikliklerinin farkında olmaması gibi sorunlar temel sorunlar olarak belirtilmektedir.
AB ülkelerinde Navelate, Lanalate, Powel gibi göbekli portakalların geçci olmaları nedeniyle sofralık tüketilen Valencia Late yerine tercih edildikleri ve bu eğilimin devam edeceği ve Valencia'nın giderek tamamen sanayilik kullanımda yer alabileceği kabul edilmektedir. Dış pazarlar için Valencia'da ısrarcı olunmamalıdır.
Dünya turunçgil sektörü tüketici tercihleri doğrultusunda son yıllarda kolay soyulabilir, aroması yüksek, küçük meyveli turunçgillere (mandarin) yönelmiştir. Bu nedenlerle yeni kurulan plantasyonlarda mandarinlere öncelik vermek, dış pazar tüketici eğilimleri açısından önemlidir. Bu grup içerisinde çok büyük miktarlarda ürettiğimiz ve ihraç ettiğimiz Owari satsuma yerine Owari'ye göre erkenci olan Okitsu satsumaları, Silverhill ve Sugiyama satsumaları üzerinde durulabilir.
Ülkemizde klemantin grubu mandarin üretiminde çok büyük eksiklik bulunmaktadır. Klemantinler gibi normal mandarinler grubunda yer alan Robinon ve Nova mandarinleri, meyve tutumu için gerekli önlemler alınarak, bilinen çeşitlerle yetiştiricilik yapmak isteyenlere önerilebilecek çeşitlerdir.
Dünya limon piyasası trendlerine göre iç piyasa için başlayan Meyer limonu kuruluşlarında hedefin 30.000-40.000 ton dolayında tutulması, ağırlıklı olarak yetiştirilen Kütdiken, İnterdonato çeşitlerinin dışında Lamas çeşidinin uygun ekolojilerde yaygınlaştırılması önerilebilir.
Ç.Ü. Tarımsal Yayım, Haberleşme,
Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü
Prof.Dr. YAŞAR GÜRGEN
Telefon ve Faks: 0 322 338 67 46