ÇİFTÇİ BROŞÜRÜ

Sayı : Ekim 2005 

İNCİR YETİŞTİRİCİLİĞİ

TEŞEKKÜRLER

Merkezimizin faaliyetlerini maddi ve manevi destekleyen Çukurova Üniversitesi Rektörü Sn. Prof.Dr. Alper Akınoğlu'na ve "İncir Yetiştiriciliği" konusu ile ilgili yapmış olduğu katkılarından dolayı Bahçe Bitkileri Böl.'den Sn. Prof.Dr. Ayzin Küden'e ve Arş.Gör. Sn. Songül Çömlekçioğlu'na teşekkür ederiz.

Ülkemizin bir çok yöresinde geniş yetişme olanaklarına sahip olan incirin , en yoğun üretildiği bölge Ege Bölgesinin Büyük ve Küçük Menderes havzalarıdır. Burada daha çok kurutmalık incir yetiştiriciliği yoğundur. Marmara , Akdeniz, Karadeniz, ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri daha çok sofralık incir yetiştiriciliğine uygun bölgelerdir. Ancak, Güneydoğu Anadolu bölgesinde kuru incir kalitesi çok iyi olan incir çeşitleri de vardır ve ekolojik koşullar bu yetiştiriciliğe oldukça uygundur. Yüksek kalori içeren , kalsiyum , potasyum ve vitamin açısından oldukça zengin bir meyve olan incir beslenme açısından da oldukça önemli bir meyvedir.

 

 

 

İklim İsteği

İncir bir subtropik (ılıman) iklim bitkisi olup, kışları ılık, yazları sıcak ve kurak yerleri sever. Yıllık ortalama sıcaklığın 18-20 0C olmasını ister. Sıcaklığın, Temmuz-Eylül ayları arasında 25-300 C'nin altına, kış aylarında ise, -9 0C'nin altına düşmemesini ister. İncir ağacı -7, -8 0C'ye kadar dayanır. Soğuk yerlerde incir ocak şeklinde yetiştirilir. İncir ağacının ortalama yağış isteği 625 mm kadar olup, yağışın Kasım- Haziran ayları arasında olması ve kurutma mevsimi olan Temmuz-Eylül aylarının yağışsız ve bulutsuz geçmesini ister. 

 

Çoğaltılması

İncir çelikleri kolay köklendiği için genellikle çelikle çoğaltılır. Bu amaçla çelikler 1,5-2,5 cm kalınlığındaki 1 yıllık sürgünlerden üst kısmı boğumun hemen üstünden, alt kısmı boğumun hemen altından, öz gözükmeyecek şekilde 25-30 cm uzunluğunda kesilerek hazırlanır. Çelik dikimi, ocak-şubat aylarında yapılabilir. İncir çelikle çoğaltma kadar yaygın olmasa da daldırma ve dip sürgünleriyle de çoğaltılır.

Bahçe Tesisi

Ege bölgesinde Sarılop kurutmalık incir çeşidi çoğunlukla kapama bahçe şeklinde yetiştirilir. Son yıllarda, Marmara Bölgesinde de sofralık Bursa Siyahı incir çeşidiyle kapama bahçeler tesis edilmiştir. Ancak, öteki bölgelerde incir sınır ağacı olarak veya zeytin, asma, antepfıstığı gibi meyve türleriyle birlikte dikilir.

Budama

İncir ağacında budama çoğunlukla ihmal edilmektedir. İncir budanmadığı zaman, verimden düşmekte ve kalite bozulmaktadır. Bu durumda ağaçların dalları dikine büyüyerek ağacın alt kısımları çıplaklaşmakta ve meyveler güneşe maruz kalarak yanmaktadır. Bu nedenle, incir ağaçları mutlaka budanmalıdır.

Toprak İşleme

Toprak işleme, özellikle sulanmayan bahçelerde verimliliğin artması ve özellikle kuru incirlerde meyve kalitesinin iyileştirilmesi açısından önem taşır. Toprak işlemesi, sulanmayan bahçelerde ilkbaharda ve sonbaharda olmak üzere yılda en az iki kez yapılmalıdır.

İlekleme (Dölleme)

Kurutmalık incirlerde meyve tutumunu sağlamak için erkek incir ağaçlarından alınan ilek meyvelerinin içlerindeki ilek arıları ile birlikte dişi incir ağaçlarına asılması olayına ilekleme denir. İlekleme, doğuşları birbirini izleyen çiçekleri döleyebilmek için, 4-7 gün aralıklı olarak bazen iki veya üç kez yapılabilir. İlek atımı, meyveler fındık ile ceviz iriliği arasında iken uygulanır. Kullanılacak ilek miktarı, ağacın yaşına, ilek çeşidine ( taşıdığı ilek sineği miktar ve kalitesine) göre değişir.

 

 

 
Şekil.2. İlek Meyvesi

 

Derim

Sofralık incirler, çok fazla yumuşamadan, çiğ düşmeyen yerlerde sabah şafakla birlikte, çiğ düşen yerlerde ise çiğ kalktıktan sonra yapılmalıdır. Derim, meyvelerin kabukları ve sapları zedelenmeden hafifçe bükülerek yapılmalıdır.

Kurutmalık incirler ise, ağaç üzerinde iyice olgunlaşıp kuruduktan ve yere düştükten sonra toplanır. Bu dönem, yaklaşık olarak ileklemeden 45-50 gün sonrasına karşı gelmektedir. Toplama işlemi bir günde birkaç kez ve çiğ kalktıktan sonra yapılmalıdır.

Hastalık ve Zararlıları

İncir Mozayik Virüsü

İncirlerde verim ve kalitenin düşmesine neden olurlar. Yaprakta dağınık, sarı yeşilden, açık sarıya kadar değişen çeşitli büyüklükte lekeler şeklinde belirtiler gösterir. Çoğunlukla lekelerin kenarı kırmızı kahverengindedir. Yapraktaki belirtiler olgunlaşmaya başlayan meyvelerde de görülür. Hastalık vegetatif yolla çoğaltma ile ve budama makaslarıyla kolaylıkla bulaşır ve yayılır. Süratli bir şekilde yayıldığı için kontrolü yapılamamaktadır.

Aflatoksin

Aflatoksin, incirde bazı mantarların sebep olduğu zararlı bir maddedir. Aflatoksinler, yol açtıkları ekonomik kayıpların yanı sıra, insan ve hayvan sağlığı açısından zehirli etkileri nedeniyle incirde önemli zararlar meydana getirirler. Oluşumunda etkili faktörler arasında yüksek sıcaklar, zararlıların hasarları, çeşit, toprak yapısı, , kurutma mevsimindeki yağışlar, ve depo koşulları sayılabilir. Korunmak için temiz ilek kullanılmalı, yere düşen buruşuk meyveler sık sık toplanmalı, uygun fungisit ile ( mantar ilacı) ilaçlama yapılmalıdır.

Kanlı Balsıra

Kabuklu bitin meydana getirdiği zarardır. Kontrolü; Böcek larva döneminde iken beyaz yağlarla, daha ileriki dönemlerde insektisitle ( böcek öldürücü ilaçlarla) ilaçlama yapılmalıdır.

İncir Kurdu veya İncir Güvesi

Bu zararlı bir kelebek olup, sergilere konan kuru incir meyvelerinin içini yiyerek zarar veririler. Korunmak için sergilerdeki incirlerin üzerinin örtülmesi, meyvelerin saklandığı bahçe ve depoların temiz tutulması, ilaçlamanın yapılması ve ağaçlarda kalan kuru ilek meyvelerinin yok edilmesi gerekir.

 

 

  
Şekil 3. Sürgünde Kanlı Balsıra                                    Şekil 4. İncir Kurdu Zararı

 

Ekşilik Böcekleri

Özellikle bahçelerde çürümüş meyveler üzerinde yaşarlar ve beslenirler. İncir depolarında da incir yığınlarındaki meyvelerin arasında yaşarlar. Bozuk meyvelerden sağlam meyvelere bulaşarak ekşime yaparlar. Korunmak için ilaçlamak, düzenli derim, tuzakla yakalamak, çevre temizliği gerekmektedir.

Ç.Ü. Tarımsal Yayım, Arş. ve Uyg. Merk.Müd. 
Prof.Dr. Yaşar GÜRGEN

Telefon ve Faks: 0 322 338 67 46