ÇİFTÇİ BROŞÜRÜ
Sayı : Ocak 2006
TEŞEKKÜRLER
Merkezimizin faaliyetlerini maddi ve manevi destekleyen Çukurova Üniversitesi Rektörü Sayın Prof.Dr. Alper AKINOĞLU'na ve basım evi müdürü Sayın Ergin ÖREN'e teşekkür ederiz.
ÇİFTÇİ AÇISINDAN KALİTELİ TOHUM
Tarımda sağlıklı üretimin ön şartı, verimli ve kaliteli ürün veren tohumluk kullanımıdır. Bu nedenle; sertifikalı tohumluk üretimi üzerinde yoğun çalışmalar yapılmaktadır.
Kaliteli tohumluğun özellikleri nelerdir?
1. Diğer bitki ve yabancı ot tohumlarından temizdir.
2. Daneleri iri ve dolgundur.
3. Hastalıksızdır.
4. Çimlenme kabiliyeti yüksektir.
5. Tohumla geçen hastalıklarla bulaşık değildir.
Yapılan araştırmalar, iyi ve kaliteli tohumluk kullanımı ile verimin %20 oranında arttığını ispatlamıştır. Çiftçiler arasında "torbalı" olarak bilinen sertifikalı tohumluklar iyi verimin garantisidir. Çünkü bu tohumluklar belirli kuruluşlar tarafından, belirli bir program dahilinde devamlı kontrol altında üretilir. Ancak bu tohumluklar da, her yıl üst üste ekildiklerinde açılma olmaktadır. Buna bağlı olarak da verim azalacağından ürün cinsine bağlı olarak 2 ile 4 sene arasında tohumluğun yenilenmesi gerekmektedir.
Sertifikalı tohumlukların görünüşü normal tohumlar ile benzer olabilir. Üretici tohumluğun sertifikalı olup olmadığını ayırt etmede zorlanırsa, ürün üzerinde bulunan, sertifikalı olduğunu belirten etiket sayesinde farkı anlayabilir.
Nitelikli tohumluk kullanımı ile birim alandan elde edilecek verimin yükseltilmesinin yanı sıra, ürün kalitesinin de iyileşeceği bilinmektedir. Sertifikalı tohumların toprak rutubetinden ve bitki besin elementlerinden yararlanma kabiliyeti sertifikasız olanlara göre daha yüksektir. Ekilen tohumların tamamı aynı günlerde çıkış sağladığı için tarlada dalgalanma ve boşluklar olmaz, dolayısıyla da ürün kaybı görülmez. Bitkilerin gelişmesi aynı dönemdedir. Böylece bakım, sulama, çapalama, ilaçlama gibi işlemlerin yararı tam olarak kendini gösterir.
Bakınız değerli çiftçi kardeşler şu sertifikalı tohum ne aşamalardan geçiyor; Ekilmek istenen tohumluk partisi içinde yabancı tohum veya maddeler var ise bunlar ayıklanıyor. Sonra çimlenme durumu ölçülüyor. Çimlenme gücü ölçümleri, yalnız deneme alanlarında yapılmakla kalmıyor, çiftçi koşullarında da denendikten ve sorunsuz olduğu göründükten sonra tohumlar satışa sunuluyor. Ayrıca gerek tohum firmalarının depolarında ve gerekse de sizin saklama koşullarınız dikkate alınarak bozulma testleri de yapılıyor. Bu koşullarda bozulmayanlar seçilip satılıyor. Hatta içermesi gereken nem miktarı da bazı tohumlarda dikkate alınıyor. Bazı tohumlarda çeşit belirlenmesi de yapılıyor.
İşte çiftçi kardeş, gel sen de atadan kalma usullerle elde ettiğin tohumu ekeceğin yerde, bilimsel esaslara dayalı olarak belirlenen çeşitli testlerden geçmiş tohumluğu tercih et. Hem verimin bol olur , hem de tohumundan emin olur, ürün hasat edilene kadar da kafan rahat olur.
ÜRETİMİ
Yurdumuzda tohumluk üretimi, kamu ve özel sektör tarafından gerçekleştirilmektedir. Kamu kuruluşları genelde, buğday, arpa, yem bitkileri ile pamuk tohumluklarının üretimini ön planda tutmaktadır. Özel tohumculuk kuruluşları ise her yıl tohumluk yenilemesi zorunlu olan mısır, ayçiçeği ve sebzelerin melez çeşitlerinin tohumlukları ile patates ve çimlerin sertifikalı tohumluklarının üretimlerini gerçekleştirmektedirler.
2004 yılında Tarım Bakanlığı, sertifikalı tohumluk kullanımını daha da artırmak için "Sertifikalı Hububat Tohumu Tanıtım Kampanyası" ve bazı illerde "Mahsul Fiyatına Sertifikalı Hububat Tohumluğu Temini Projesi"ni uygulamaya koymuştur. Ve bu proje ile birçok üreticinin sertifikalık tohumluk ihtiyacı karşılanmaya çalışılmıştır.
Yurdumuzda çeltik, soya, şeker pancarı, patates, pamuk, yonca ve sebze tohumluğu üretiminde ve kullanımında son üç yılda önemli artışlar sağlanmıştır. Özel tohumculuk kuruluşları tarafından üretilen bu tohumlukların pazarlanmasında bayilerin etkin rol oynaması, üreticilerin ayağına kadar tohumlukları götürmesi ve tohumlukların uygun koşullarda satılması gibi nedenlere bağlı olarak bu ürünlerde sertifikalı tohumluk kullanımı önemli oranda artmıştır. Son yıllarda melez mısır ve melez ayçiçeği tohumluğu üretiminde de önemli artışlar olmuştur.
SERTİFİKA ALMA
Sertifikasyonla ilgili ilk ciddi yasal düzenleme , 21.8.1963 gün ve 308 sayılı " Tohumlukların Tescil, Kontrol ve Sertifikasyonu" hakkındaki kanunun yürürlüğe girmesidir. Bu yasa gereği, sertifikalık tohumluk üretmek isteyen üreticilerin, özel veya resmi kuruluşların, bulundukları illerin Tarım İl Müdürlüklerine müracaat ederek "Tohumluk Yetiştirici Belgesi" almaları gerekmektedir. Yine bu yasa ile, yetiştirilen tohumlukların gerekli kontrolleri yapıldıktan sonra, sertifikalandırılarak , sertifika sınıflarını belirten etiketlerle etiketlendirilmeleri gerekmektedir. Bu etiketlerin şekillerini tayin ve tespit etmeye Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı yetkilidir.
Sertifikalı tohumluk satın alan üretici , aldığı tohumluğun sertifikalı çıkmaması durumunda, uğradığı zarar için satın aldığı firmadan tazminat alma hakkına sahiptir. Eğer tohum aldığı kurum bir kamu kuruluşu ise, yine benzer bir zarar durumunda kurum bundan sorumludur.
Kaynakça: Broşür Hazırlanırken " TMMOB ZİRAAT MÜHENDİSLERİ ODASI GENEL MERKEZİ", " T.C. TARIM VE KÖY İŞLERİ BAKANLIĞI YAYIN DAİRESİ BAŞKANLIĞI", "TARIMSAL EKONOMİ ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ" ve "E.Ü. TOHUM TEKNOLOJİSİ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ" yayınlarından faydalanılmıştır.
Ç.Ü. Tarımsal Yayım, Haberleşme,
Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü
Prof.Dr. YAŞAR GÜRGEN
Telefon ve Faks: 0 322 338 67 46
